Operacja palca młotkowatego

Operacja palca młotkowatego

Palec młotkowaty to jedna z deformacji, spotykana najczęściej w obrębie drugiego i trzeciego palca stopy. Wyróżnia się również palce szponiaste i młoteczkowate. Operacja palca młotkowatego jest często wykonywana łącznie z zabiegiem korekcyjnym palucha koślawego.

Problemy związane z deformacjami palców stóp

Palec młotkowaty cechuje przeprost w stawie śródstopno-paliczkowym – palec jest uniesiony w górę, co powoduje bolesny konflikt grzbietu palca z obuwiem. Od strony podeszwowej mogą pojawiać się bolesne modzele związane ze zwiększonym dociskiem głowy kości śródstopia do podłoża. Niekorzystne zmiany związane z deformacjami palców to:

• dysbalans mięśniowy między zginaczami a prostownikami palców,
• niestabilność stawu śródstopno-paliczkowego z dogrzbietowym podwichnięciem paliczka bliższego – wskutek niewydolności płytki podeszwowej oraz więzadeł pobocznych
• ewentualne nachodzenie palca II na paluch koślawy (crossover toe),
• utrwalenie deformacji w zaawansowanym stadium – manualnie nie da się wyprostować palca.

Cele zabiegu operacji palca młotkowatego

Cele zależą od indywidualnych uwarunkowań, stopnia zaawansowania deformacji, stopnia korektywności oraz schorzeń współistniejących. Najczęstsze cele, które chcemy osiągnąć to:

• dekompresja stawu śródstopno-paliczkowego (MTP, metatarsophalangeal joint),
• przywrócenie równowagi sił tkanek miękkich działających na palec,
• poprawa wydolności płytki podeszwowej,
• przywrócenie osi palca w deformacjach utrwalonych.

Efektem zabiegu ma być uzyskanie stabilnej korekcji – tj. wyprostowanego palca w ułożeniu niepowodującym konfliktu z obuwiem oraz poprawa rozkładu nacisków na podeszwowej stronie przodostopia.

Operacja palca młotkowatego – na czym polega?

Przykładowe procedury operacyjne korekcji palca młotkowatego mogą obejmować:

• osteotomię skracającą kość śródstopia, powodującą odbarczenie stawu MTP – osteotomia Weila lub osteotomia DMMO;
• uwolnienie torebki stawu śródstopno-paliczkowego i/lub międzypaliczkowego dalszego od strony grzbietowej,
• uwolnienie ścięgien mięśni prostowników (możliwe wykonanie metodą małoinwazyjną),
• małoinwazyjna przezskórna tenotomia zginaczy i tkanek miękkich, z możliwą stabilizacją drutami Kirschnera;
• przeniesienie ścięgna zginacza długiego palucha na prostowniki (na otwarto);
• rekonstrukcja płytki podeszwowej;

W przypadku utrwalonej deformacji palca młotkowatego konieczne może się okazać wykonanie:

• osteotomie klinowe paliczków celem uzyskania płaskiego ułożenia palca na podłożu,
• osteotomia podstawna paliczka bliższego ze stabilizacją szwem kostnym (możliwe wycięcie klina celem korekcji ustawienia palca nachodzącego – krzyżującego się z paluchem koślawym – crossover toe);
• artrodeza (usztywnienie) stawów międzypaliczkowych;
• bardzo rzadko – resekcja części bliższych paliczków podstawnych – w przypadku znacznych zniekształceń palców w reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Operacja palca młotkowatego – implanty

Skorygowany palec młotkowaty może zostać przejściowo ustabilizowany drutem Kirschnera, który jest następnie wyjmowany podczas wizyty kontrolnej po operacji.

Obecnie coraz częściej stosowaną metodą zespolenia jest stabilizacja za pomocą niewielkiego implantu, który pozostaje w skorygowanym palcu do końca życia.

Korekcja palca młotkowatego – jakie efekty?

Oś palca oraz stabilność w stawie MTP ulega poprawie. Po operacji wyprostowany palec może swobodnie mieścić się w obuwiu o standardowej objętości. Wskutek tego znika problem bolesnych otarć i odcisków na grzbiecie palca. Jeśli jednocześnie wykonano procedurę skracania kości śródstopia (osteotomię Weila lub DMMO), efektem operacji będzie niwelacja bólu podeszwy przodostopia.

Puchnięcie i sztywność palca po operacji – czy jest to normalne?

Palec może być lekko spuchnięty nawet do 3 miesięcy po zabiegu. Możliwe są zaburzenia czucia w obrębie operowanego palca.

W przypadku konieczności usztywnienia palca, pozostaje on nieruchomy w obrębie stawów międzypaliczkowych. Nie powoduje to jednak żadnych trudności w chodzeniu.