Zdwojenie torebki stawu biodrowego
Stabilność stawu biodrowego determinuje głównie anatomia kostna oraz prawidłowa funkcja obrąbka stawowego. Pewną rolę odgrywa również właściwa długość i napięcie aparatu torebkowo-więzadłowego. Tzw. pierwotna nieurazowa niestabilność stawu biodrowego może być źródłem dynamicznej mikroniestabilności prowadzącej do przewlekłych urazów biodra i wtórnego pogłębienia nadmiaru torebki stawowej. Artroskopowe zdwojenie torebki stawowej jest procedurą stosowaną w przypadku braku powodzenia leczenia zachowawczego. Zdwojenie torebki może być także procedurą dodatkową wykonywaną w ramach naprawy uszkodzonego obrąbka stawowego lub innych metod leczenia operacyjnego niestabilności stawu biodrowego.
Przyczyny niestabilności biodra i wiotkości torebki stawowej
- uogólniona wiotkość więzadłowa
- choroby tkanki łącznej (zespół Marfana, zespół Ehlersa-Danlosa)
- przewlekłe przeciążenie wskutek trenowania dyscyplin: balet, taniec, gimnastyka, sztuki walki
- przebyte podwichnięcia lub zwichnięcia biodra
- nieprawidłowa kostno-chrzęstna budowa stawu z kompensacyjnym przeciążeniem więzadeł
Wskazania do zdwojenia torebki stawu biodrowego
- objawy wiotkości torebki i niestabilności biodra stwierdzone w badaniu klinicznym – zwiększona rotacja zewnętrzna w wyproście, dodatnie testy obawy
- wyniki badań obrazowych potwierdzające przypuszczenia w badaniu klinicznym
- uszkodzenie chrząstki / obrąbka stawowego w badaniu rezonansem magnetycznym MRI
- brak efektów leczenia zachowawczego (fizjoterapii)
- złagodzenie dolegliwości po podaniu do stawu środka znieczulającego
Technika operacyjna
Najczęściej wykonuje się zdwojenie torebki w części centralnej lub w części obwodowej. Kapsulorafia termiczna może być stosowana pomocniczo.
Zabieg w obrębie przedziału środkowego może wymagać zastosowania wyciągu operowanej kończyny dolnej. Aby uzyskać lepszy dostęp do przedziału środkowego biodra wykonuje się minimalną kapsulotomię w odnodze przyśrodkowej więzadła biodrowo-udowego (shaverem lub za pomocą ostrza beaver blade). Umożliwia to wytworzenie przestrzeni dla dalszej części zabiegu oraz poprawia widoczność. Nacięcie więzadła poprzez wytworzenie krwawienia stymuluje ponadto miejscowe procesy gojenia.
- Przez artroskopowy port przedni wprowadza się kaniulę (Arthrex), a następnie trokar przebijający przyśrodkową część więzadła biodrowo-udowego.
- Następnie ortopeda wprowadza do stawu przez torebkę szew z polidaksonu (PDS) i usuwa trokar.
- Przez port narzędziowy wprowadza się chwytak celem przebicia bocznej część więzadła biodrowo-udowego.
- Przez torebkę wprowadza się szew ostateczny np. FiberWire (Arthrex) – szew przeprowadzany jest metodą „od środka na zewnątrz” celem utworzenia w torebce pożądanej „zakładki”
- Po zdwojeniu i zaszyciu torebki kontroluje się wielkość jej napięcia
- Szwy stabilizuje się zewnątrztorebkowo ześlizgowym węzłem, który cofa się poprzez wykonanie trzech półwęzłów.
Zdwojenie torebki może być także wykonywane w obrębie przedziału obwodowego. Nie jest wtedy wymagane zastosowania wyciągu. Zamierzony efekt uzyskania napięcia torebki jest podobny, z tym, że szew FiberWire (Arthrex) jest częściej przeprowadzany metodą „od zewnątrz do środka”.
Rehabilitacja po zabiegu zdwojenia torebki stawowej biodra
Celem rehabilitacji jest stopniowy powrót do bezbolesnego zakresu ruchu biodra z ograniczeniem określonym ruchów we wczesnych okresie pooperacyjnym, zależnie od miejsca zdwojenia torebki.
Zdwojenie torebki w części przedniej
- Unikanie rotacji zewnętrznej oraz wyprostu biodra
- Ograniczenie odwiedzenia do 20 stopni
Zdwojenie torebki w części tylnej
- Unikanie rotacji wewnętrznej
- Ograniczenie zgięcia biodra powyżej 60 stopni
- Ograniczenie przywiedzenia biodra powyżej 10 stopni
Jeśli naprawa dotyczyła także obrąbka stawowego, lekarz może zalecić odciążanie operowanej kończyny poprzez chód o kulach. Stopniowe odstawienie kul jest z reguły możliwe w 6 tygodniu po zabiegu. Przez pierwsze tygodnie po operacji zalecana jest jazda na rowerze stacjonarnym, początkowo bez obciążenia, a następnie ze stopniowym zwiększaniem oporu. Należy przy tym pamiętać o właściwym ustawieniu wysokości siodełka, by operowane biodro poruszało się w zakresie ruchu bezpiecznym dla gojącego się aparatu torebkowo-więzadłowego. W 3 miesiącu po zabiegu powinno się uzyskać pełny zakres ruchu w biodrze. Ćwiczenia przygotowujące do powrotu do pełnej aktywności sportowej można rozpocząć w 5 miesiącu po zabiegu.