• TECHNOLOGIE
  • STOPA I STAW SKOKOWY
  • KOLANO
  • BIODRO
  • BARK
  • ŁOKIEĆ
  • RĘKA
  • SCHORZENIA
  • O MNIE
Kontakt
  • TECHNOLOGIE
  • STOPA I STAW SKOKOWY
  • KOLANO
  • BIODRO
  • BARK
  • ŁOKIEĆ
  • RĘKA
  • SCHORZENIA
  • O MNIE

Zwichnięcie rzepki – przyczyny i leczenie

Zwichnięcie rzepki – przyczyny. Zwichnięcie rzepki występuje najczęściej u osób z pierwotnymi predyspozycjami do tego typu urazu. Po pierwszym wystąpieniu kontuzji bardzo ważna jest diagnostyka, która pozwoli ustalić przyczynę zwichnięcia. Dzięki temu możliwe jest zaplanowanie skutecznego leczenia zapobiegającego nawrotom zwichnięcia rzepki.

W zwichnięciach nawykowych rzepka ulega zwichnięciu przy każdym ruchu wyprostnym kolana, ale za każdym razem powraca na swoje miejsce. Brak podjęcia leczenia może spowodować wystąpienie zwichnięcia permanentnego – rzepka po zwichnięciu pozostaje w nieprawidłowej pozycji niezależnie od ustawienia kolana i wymaga zreponowania w gabinecie ortopedycznym.

Zwichnięcie rzepki - przyczyny
Boczna translacja rzepki

Powikłania zwichnięcia rzepki

Uszkodzenie MPFL rzepki

W trakcie zwichnięcia dochodzi do uszkodzenia troczka przyśrodkowego rzepki MPFL (medial patellofemoral ligament), który napinając się, chroni rzepkę przed doboczną translacją. Po zwichnięciu rzepki MPFL powinien zostać naprawiony lub zrekonstruowany.

Uszkodzenia chrzęstno-kostne rzepki

Dodatkowo w trakcie zwichnięcia lub repozycji rzepki może dojść do uszkodzenia chrząstki stawu udowo-rzepkowego. Urazy kostno-chrzęstne (szczególnie powyżej 1cm) mogą wymagać operacyjnego zaopatrzenia ubytku specjalnymi procedurami naprawczymi.

Zwichnięcie rzepki – przyczyny -> leczenie

Leczenie powikłań powinno być poprzedzone diagnostyką w kierunku przyczyn zwichnięcia rzepki!

Zwichnięcie rzepki – przyczyny

Dysplazja bloczka kości udowej

Dysplazja bloczka skutkuje brakiem mechanicznej bariery utworzonej przez kłykieć boczny kości udowej. Nawet niewielka siła może spowodować „wykolejenie” rzepki poza bloczek kości udowej i jej zwichnięcie.  

Dysplazja bloczka kości udowej występuje gdy:

  1. bloczek kości udowej jest zbyt płytki,
  2. bloczek kości udowej posiada asymetryczną budowę:
  • wypukły kształt powierzchni kłykcia bocznego,
  • hipoplazja kłykcia przyśrodkowego,
  • asymetria bloczka typu stromy klif.

Wysokie ustawienie rzepki

Patella alta (wysokie ustawienie rzepki) stwarza sytuację podczas wyprostu kolana, w której obserwuje się zmniejszony obszar wzajemnego kontaktu powierzchni stawowych rzepki i kości udowej. Ryzyko zwichnięcia rzepki jest większe.  

Zaburzenia torsyjne kończyny dolnej

Zaburzenia torsyjne oznaczają nieprawidłowe relacje przestrzenne w ustawieniu kości udowej i piszczelowej w płaszczyźnie poprzecznej, co negatywnie wpływa na biomechanikę stawu udowo-rzepkowego. Zaburzenia torsyjne powodują doboczne przesunięcie kierunku działania siły mięśnia czworogłowego uda na rzepkę, wskutek czego bardzo łatwo może dojść do jej zwichnięcia.

Zwichnięcie rzepki – przyczyny oparte na zaburzeniach torsyjnych to:

1. Nadmierna torsja wewnętrzna kości udowej – udo zrotowane do środka:

  • norma 5-15°
  • patologiczna >25°
  • wskazanie do chirurgicznej korekcji >30°

2. Nadmierna torsja zewnętrzna kości piszczelowej – podudzie zrotowane na zewnątrz względem uda:

  • wskazanie do chirurgicznej korekcji >40°

Jeśli obie komponenty zaburzeń występują łącznie, określa się je zaburzeniem „miserable malalignment syndrome”.

Koślawość kolan

Koślawość kolan także przesuwa tor działania aparatu wyprostnego kolana w kierunku dobocznym, zwiększając ryzyko zwichnięcia rzepki.

Nadmierna wiotkość więzadłowa

Wiotkość więzadłowa uwarunkowana genetycznie skutkuje nadmierną rozciągliwością i elastycznością więzadeł. Kolano często ustawione jest w przeproście. Troczki rzepki stabilizujące rzepkę od strony przyśrodkowej (MPFL) łatwiej ulegają rozciągnięciu, stając się niewydolne. Siły pochodzące od nadmiernie napiętego pasma biodro-piszczelowego i głowy bocznej mięśnia czworogłowego uda łatwiej ściągają rzepkę w kierunku dobocznym.

Wrodzone zwichnięcie rzepki

Wrodzone zwichnięcie rzepki jest najczęściej związane z nieprawidłowościami strukturalnymi obecnymi w życiu płodowym, np. hipoplazją rzepki, torsją zewnętrzną i/lub pochwichnięciem piszczeli. Zwichnięcie wrodzone rzepki widoczne jest zaraz po urodzeniu.

Zwichnięcie rzepki – diagnostyka

Ocena uszkodzeń powstałych wskutek zwichnięcia rzepki:

  • uszkodzenia troczka przyśrodkowego rzepki – badanie USG,
  • towarzyszące uszkodzenia kostno-chrzęstne stawu udowo-rzepkowego – RTG, rezonans magnetyczny.

Ocena deformacji strukturalnych – diagnostyka przyczyn zwichnięcia rzepki

Ocena TT-TG (tibial tubercle – trochlear groove distance) – ocena odległości od dna bloczka kości udowej  do guzowatości kości piszczelowej. Parametr oceniany jest na przekrojach poprzecznych kolana wykonanych badaniem tomografii komputerowej TK lub rezonansu magnetycznego MRI. Gdy wartość jest nieprawidłowa, lekarz może rozważyć wykonanie operacyjnego transferu guzowatości kości piszczelowej

Ocena wysokości ustawienia rzepki  na radiogramach bocznych stawu kolanowego

Ocena dopasowania powierzchni stawowych stawu udowo-rzepkowego, przemieszczenia rzepki – parametry radiologiczne, np. LPFA (lateral patellofemoral angle) lub PAT tilt angle.

Ocena zaburzeń torsyjnych kończyny dolnej – ocena wzajemnych relacji rotacyjnych na poziomie biodra, kolana i stawu skokowego górnego:

  • ocena antewersji szyjki kości udowej (test Craiga),
  • ocena torsji zewnętrznej piszczeli, ocena wizualna z oceną TGA (foot tight angle) 10-15° (N) w pozycji leżącej na brzuchu z kolanami zgiętymi do kąta prostego i FPA (foot-progression angle) -5-20° (N).

Ocena osiowości kończyny dolnej w płaszczyźnie czołowej – koślawość kolan można wstępnie rozpoznać, gdy przy złączonych kolanach obserwuje się przerwę między stawami skokowymi wynoszącą powyżej 5 cm. Diagnostyka powinna uwzględniać także pomiar kąta Q stawu kolanowego.

Leczenie operacyjne zwichnięcia rzepki

Wskazaniem do leczenia operacyjnego jest współistnienie objawów klinicznych oraz radiologicznych wskazujących na zaburzenia strukturalne.

Objawy kliniczne:

  • zespół bocznego przyparcia rzepki przebiegający z bólem
  • niestabilność rzepki
  • nawracające zwichnięcia rzepki
  • permanentne zwichnięcie rzepki
  • rozwój wtórnych zmian zwyrodnieniowych
  • powikłania zwichnięcia rzepki.

Leczenie operacyjne powinno uwzględniać jednoczasową korekcję deformacji kostnych oraz procedury wykonywane na tkankach miękkich:

Transfer guzowatości kości piszczelowej

  • Przyśrodkowe przemieszczenie
  • Przyśrodkowe i dystalne przemieszczenie (przy wysoko uniesionej rzepce)
  • Dystalne przemieszczenie z tenodezą

Trochleoplastyka

  • Pogłębienie rowka bloczka kości udowej

Osteotomia kości udowej

  • Podkrętarzowa, trzonu lub nadkolanowa

Osteotomia kości piszczelowej

  • Nad lub pod guzowatością piszczeli

Leczenie złamań kostno-chrzęstnych

  • Szwy kostne
  • Śruby korowe, gąbczaste lub zagłębiane,
  • Implanty biowchłanialne (śruby, piny, strzałki łąkotkowe),

Leczenie uszkodzeń troczka przyśrodkowego rzepki

  • Naprawa MPFL rzepki
  • Rekonstrukcja MPFL rzepki
  • Refiksacja po złamaniu awulsyjnym, złamaniu brzegu rzepki

Aleksandra Zemła

Autorka tekstów i właścicielka Ortopedia Online

profil na linkedin

Autor tekstów medycznych - Aleksandra Zemła

Szukasz ortopedy wykonującego konkretną operację w Krakowie? Zapytaj:  axazemla@gmail.com. 

Warto przeczytać:

  • Endoproteza kolana
    Endoproteza kolana – na ile lat wystarcza?
    16/01/2021
  • Złamanie rzepki
    Złamanie rzepki – jak długo trwa leczenie?
    14/10/2020
  • Ekstruzja łąkotki
    03/08/2020
  • Operacje łąkotek kolana
    Leczenie uszkodzonej łąkotki kolana – operacja
    03/03/2020
  • objawy uszkodzenia łąkotki kolana
    Objawy uszkodzenia łąkotki kolana
    01/03/2020
  • Osteotomia Fulkersona na zwichnięcie rzepki
    Osteotomia guzowatości kości piszczelowej
    28/02/2020

Współpraca

Aleksandra Zemła
tel. +48 790 788 321

Śledź profil na FB i bądź na bieżąco

 

Partnerzy

Serwis zawiera materiały graficzne udostępnione za pisemną zgodą Arthrex Polska Sp. z o.o. oraz Stryker Polska Sp. z o.o. Wszelkie dalsze rozpowszechnianie materiałów graficznych oznaczonych logotypami ww podmiotów bez bezpośredniej zgody Arthrex Polska Sp. z o.o. lub Stryker Polska Sp. z o.o  jest zabronione.

Polityka prywatności

Strona wykorzystuje pliki cookies oraz inne technologie. Przeglądanie strony wiąże się z wyrażeniem zgody na warunki polityki prywatności.

Zamieszczone treści mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastępują wizyty lekarskiej. Skonsultuj swój problem bezpośrednio z lekarzem  ortopedą.

    Używamy cookies i podobnych technologii. Szczegóły znajdziesz w Polityce Prywatności. AkceptujNie zgadam się Polityka prywatności
    Polityka prywatności
    This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
    Necessary
    Always Enabled
    Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
    Non-necessary
    Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
    SAVE & ACCEPT