Potrójna artrodeza stopy
Potrójna artrodeza stopy polega na usztywnieniu trzech stawów stopy:
- skokowo-piętowego,
- skokowo-łódkowego,
- piętowo-sześciennego.
Celem potrójnej artrodezy jest zniesienie bólu wynikającego z zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych stopy oraz korekcja ewentualnych deformacji, np. stopy płasko-koślawej czy stopy końsko-szpotawej.
Jakie są wskazania do potrójnej artrodezy stępu?
- Zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe stawów stopy,
- Stan po złożonym urazie stopy, którego nie da się zaopatrzyć innymi metodami,
- Deformacje i wady stóp wrodzone oraz nabyte.
Usztywnienia dokonuje się u osób z zakończonym wzrostem kości stopy.
Jaka jest ruchomość stopy po potrójnej artrodezie stopy?
Potrójna artrodeza stopy znosi ruchy pronacji i supinacji, w związku z czym chodzenie po nierównym podłożu może być utrudnione. Staw skokowo-goleniowy pozostaje wolny, w związku z czym większość zakresu ruchu zginania i prostowania stopy pozostaje zachowana. Należy jednak pamiętać o tym, że w trakcie zabiegu usztywniany jest staw poprzeczny stępu (staw Choparta), który odpowiada za około 20% ruchu zginania i prostowania stopy. Ubytek ruchomości zginanie-prostowanie jest zwykle mało odczuwalny przez pacjentów i nie ogranicza istotnie jakości chodu.
Potrójna artrodeza stępu – przebieg zabiegu
Najpierw ortopeda chirurg wydłuża przykurczone tkanki miękkie, np. wydłuża skrócone ścięgno Achillesa. Umożliwia to prawidłowe ustawienie stopy i ułatwia skuteczną korekcją kostną.
Potrójna artrodeza stopy bez korekcji może być wykonywana artroskopowo. W przypadku korekcji stopy płasko-koślawej lub końsko-szpotawej dominują techniki wykonywane na otwarto. Najczęściej wykorzystywanym dostępem jest dostęp boczny oraz dodatkowy dostęp przyśrodkowy umożliwiający korekcję odwiedzenia przodostopia.
Powierzchnie stawowe wszystkich trzech stawów musza zostać bardzo dokładnie usunięte celem odsłonięcia kości, które po zabiegu powinny się ze sobą stabilnie zrosnąć. Po wycięciu korekcyjnych klinów kostnych i zastosowaniu przeszczepów kostnych wykonuje się tymczasową stabilizację stopy drutami Kirschnera. Bardzo dokładnie sprawdzana jest uzyskana korekcja i ustawienie stopy.
Jednocześnie powinny zostać skorygowane inne nieprawidłowości w obrębie stopy, np. paluch koślawy w stopie płasko-koślawej czy palce szponiaste w stopie neurogennej.
Zespolenie potrójnej artrodezy
Artrodeza może zostać ustabilizowana śrubami, skoblami lub płytami ze śrubami.
Kiedy można zacząć chodzić po potrójnej artrodezie stopy?
Stopa zostaje unieruchomiona w opatrunku gipsowym na okres minimum 6 tygodni od operacji. W tym okresie obciążanie kończyny jest zabronione. Od 7 tygodnia lekarz zaleca noszenie ortezy typu Walker. Częściowe obciążanie kończyny jest możliwe po potwierdzeniu stabilnego zrostu kostnego w miejscu artrodezy po kontroli zdjęć rentgenowskich. Zwiększanie stopnia obciążenia kończyny masą ciała powinno następować stopniowo w ciągu kilku tygodni. Rehabilitacja polega na wykonywaniu ćwiczeń wzmacniających mięśnie obręczy biodrowej i mięśni podudzia, aby powrót do sprawnego chodzenia nastąpił szybciej.
Jeśli w trakcie zabiegu wydłużano ścięgno Achillesa, chodzenie w kilku pierwszych tygodniach powinno odbywać się z podpiętkiem unoszącym piętę. Ważne jest mobilizowanie blizny w miejscu szycia ścięgna, aby zachować jego prawidłowy ślizg. Ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie łydki powinny być wdrażane ostrożnie i stopniowo, najlepiej pod nadzorem fizjoterapeuty.
—
Inne zabiegi korekcji płaskostopia podłużnego – korektywnego: