Osteotomia pięty medializująca guz piętowy w operacji stopy płasko-koślawej

Osteotomia pięty medializująca guz piętowy to jedna z procedur wykonywanych w ramach operacyjnego leczenia wybranych przypadków stopy płasko-koślawej (najczęściej II stopnia). Osteotomia polega na poprzecznym przecięciu kości piętowej, a następnie przesunięciu tylnej części kości z guzem piętowym w kierunku dośrodkowym. Efektem zabiegu jest poprawa osi tyłostopia (zmniejszenie koślawości pięty).

Wskazania do zabiegu

Najczęstszym powodem wykonywania osteotomii kości piętowej jest zdiagnozowana niewydolność  ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego lub obecność innych powikłań stopy płasko-koślawej. Zabieg osteotomii pięty jest wskazany, gdy metody leczenia zachowawczego pozostają nieskuteczne lub nie są akceptowane przez pacjenta. Korekcja koślawego ustawienia stępu pozwala znieść czynnik mechaniczny oddziałujący na przeciążone ścięgno mięśnia piszczelowego tylnego, chroniąc je przed progresem degeneracji i wtórnym zerwaniem.

Do przeciwwskazań do zabiegu należą zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe stawu w obrębie stawów tyłostopia. Zamiast osteotomii pięty wskazane jest w tym wypadku wykonanie artrodezy (usztywnienia) wybranych stawów stępu.

Klasyczna osteotomia pięty na otwarto

Ortopeda wykonuje około 3-4 centymetrowe nacięcie skóry z boku pięty za pochewką ścięgien mięśni strzałkowych. Następnie za pomocą piły dokonuje pełnego przecięcia kości piętowej od strony przyśrodkowej do bocznej. Kolejnym krokiem jest dośrodkowy ślizg guza kości piętowej o około 1cm. Pozycja pięty zostaje ustabilizowana zespoleniem.  

Obejrzyj animację – osteotomia pięty wykonywana metodą na otwarto.

Małoinwazyjna przezskórna osteotomia medializująca guz piętowy

Osteotomia pięty medializująca guz kości piętowej może być także przeprowadzona techniką małoinwazyjną. Operator wykonuje niewielkie kilkumilimetrowe nacięcie skóry, przez które wprowadza frez kostny. Odpowiednie manipulowanie frezem kostnym umożliwia pełne przecięcie kości piętowej przy minimalnym naruszeniu tkanek miękkich.

W technice przezskórnej ryzyko infekcji rany jest dużo mniejsze. Jest to bardzo istotna korzyść w stosunku do metody na otwarto, po której gojenie się rozlegle rozciętej skóry w okolicach pięty często bywa przedłużone.

Obejrzyj animację – osteotomia kości piętowej metodą małoinwazyjną:

Należy podkreślić, że przezskórne osteotomie kości piętowej należą do trudnych technicznie procedur. Z tego względu powinny być wykonywane przez ortopedów z dużym doświadczeniem w zakresie chirurgii małoinwazyjnej stopy.

Rodzaje zespoleń kości piętowej

Skorygowana pozycja kości piętowej może zostać ustabilizowana:

• dwiema śrubami kompresyjnymi wprowadzanymi od strony guza kości piętowej, kierowanymi skośnie ku górze w stronę kości skokowej,

• specjalną płytką zakładaną z boku kości piętowej, płytka posiada „schodkowaty” kształt i jest stabilizowana śrubami wkręcanymi w kość pod odpowiednim kątem celem uzyskania odpowiedniej kompresji, np. Calcaneus Step Plate (Arthrex).

Procedury towarzyszące osteotomii korekcyjnej pięty

W ramach tego samego zabiegu operacji stopy płasko-koślawej często wykonywane są:

• osteotomia Cottona – celem optymalnej korekcji płaskostopia plantaryzuje się I promień, przywracając prawidłowe trójpunktowe obciążanie stopy na I i V kości śródstopia oraz guzie piętowym,
• debridement ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego z transferem ścięgna zginacza długiego palców do guzowatości kości łódkowatej.